به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» ، محدوده طرح ترافیک  برای  کاهش تردد در بخش های مرکزی شهر یکی از  این طرح هاست که  از سال های گذشته در شهر تهران اجرا شده است اما در سال های اخیر با افزایش تعداد خودروها در تهران ، آلودگی هوا و افزایش ترافیک سبب شد مسوولان شهری طرح زوج و فرد را نیز به اجرا در آورند تا مشکل آلودگی هوای تهران را حل کنند .

از سال 1377 طرحی به نام «زوج و فرد» در تهران اجرایی شد که بعدها با الگو برداری از شهر تهران در شهرهای مشهد و اصفهان نیز اجرا شد. این طرح از سال 84 به صورت دائمی در تهران به اجرا درآمد و در حال حاضر ‌15 درصد از شهر تهران تحت پوشش طرح زوج و فرد قرار دارد.

اما به نظر می رسد این طرح انتظارات مورد نظر مسوولان شهری  را در مورد کاهش یا حتی بهبود آلودگی هوا برآورده نکرده است.

مهدی یدی همدانی دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور چندی پیش در گفتگو با ایسنا با یادآوری این نکات  از بازنگری  طرح زوج و فرد به عنوان یکی از دستور کارهای یک صد و هجدهمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور  خبر داد.

دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور با بیان اینکه در بسیاری از کشورها به منظور بهبود کیفیت هوا معمولا در روزهایی که هوا آلوده است برای خودروهای آلوده کننده محدودیت‌هایی قائل می‌شوند گفت که پیشنهادی تازه از سوی  شورای عالی مطرح است، که بر این اساس  طرح محدوده زوج و فرد به "محدوده کنترل آلودگی" تغییر نام داده می شود  و شامل  تقسیم خودروها  به چهار گروه آبی، سبز، زرد و قرمز  و  می شود.

برخی مسوولان شهری بر این باورند که  طرح زوج و فرد به لحاظ زیست محیطی نتوانسته است تاثیرات زیادی داشته باشد  و  حالا موضوع  تغییر طرح  زوج و فرد مطرح است و پیشنهاد شده  که بر مبنای میزان آلایندگی هر خودرو اعمال محدودیت صورت گیرد و هرچه آلایندگی خودرو بیشتر باشد محدودیت نیز افزایش ‌یابد.

به گزارش ایسنا و به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران براساس این طرح، خودروهایی که به سن فرسودگی رسیده‌اند، کمتر می‌توانند در سطح شهر تردد کنند.

به این ترتیب  خودروها با توجه به میزان آلایندگی به چهار دسته قرمز، زرد، سبز و آبی تقسیم می‌شوند. خودروهای قرمز شامل خودروهایی می‌شوند که عمر مفید آنها تمام شده و قادر به پاس کردن معاینه فنی نیستند و در مقابل خودروهای آبی دارای میزان آلایندگی بسیار کم و در حد صفر هستند و استانداردهای یورو5 را نیز پاس کرده‌اند.

سیدجعفر تشکری‌هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران معتقد است که  بررسی‌ها نشان داده  طرح زوج و فرد حجم تردد را کاهش می‌دهد؛ اما نمی‌تواند راهکار مطلوبی برای کاهش آلودگی باشد و برهمین اساس قرار است با آماده ‌سازی زیرساخت‌ها و همچنین بررسی‌های بیشتر، طرح جامعی درخصوص اصلاح طرح زوج و فرد به شورای عالی ترافیک کشور ارائه شود.

البته  اجرای  این طرح نیاز به بسترهای نرم‌افزاری گسترده دارد. سیستم هوشمند و تامین زیرساخت‌های سخت‌افزاری این طرح  انجام شده است اما این به منزله آن نیست که به زودی این طرح شروع می‌شود بلکه باید مصوبات لازم را نیز کسب کند و براساس محدودیت جغرافیایی و شدت آلایندگی، میزان ورود و خروج خودروها به این منطقه مشخص شود.

برای اجرای این طرح باید میزان آلودگی هوا، شدت آلایندگی خودروها و محدوده جغرافیایی تردد خودروها مشخص شود.

ایجاد محدودیت تردد خودروهای آلاینده و افزایش کیفیت و کاهش میزان آلایندگی خودروها اگرچه  می توانند در کاهش آلودگی شهر بزرگی همچون تهران موثر باشند اما تجهیز و گسترش  ناوگان حمل و نقل عمومی یکی از نکات دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد .

اهمیت توجه به ناوگان حمل و نقل عمومی سال هاست از سوی کارشناسان حمل و نقل و ترافیک شهری مطرح است با این وجود به گفته کارشناسان شهر تهران در حوزه حمل و نقل عمومی با فقر مواجه است.

آن گونه که  معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرده است ، پنج  سال است که هیچ اتوبوسی به ناوگان شهری تهران اضافه نشده است.

در حالی که بر اساس آماری که سیدجعفر تشکری‌هاشمی اعلام کرد است  تهران نیازمند 11 هزار دستگاه اتوبوس است اما  تنها 4000 اتوبوس در پایتخت موجود است که به سن فرسودگی نرسیده‌اند. همچنین از مجموع 6500 دستگاه اتوبوس ناوگان اتوبوسرانی تهران، حدود 40 درصد آن‌ها یعنی 2500 دستگاه اتوبوس فرسوده‌اند و باید از رده خارج شوند.

این در حالی است که بر اساس استانداردهای جهانی، هر یک هزار شهروندی که در شهرهای بزرگ جهان زندگی می‌کنند باید حداقل یک دستگاه اتوبوس در اختیار داشته باشند، در صورتی که در تهران با 9 میلیون نفر جمعیت ثابت که تعداد آن روزها به 11 میلیون نفر افزایش پیدا می‌کند، تنها 4 هزار دستگاه اتوبوس سالم مشغول به کار است.  به این ترتیب هر 2750 شهروند تهرانی تنها یک دستگاه اتوبوس سالم در اختیار دارد.

به این ترتیب به نظر می رسد با  اجرای طرح تازه و ایجاد محدودیت ها در تردد خودروهای فرسوده و آلاینده ، برای موفقیت این طرح  توجه به تجهیز و گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی بیش از پیش اهمیت می یابد   .

فهیمه صاحبی