به گزارش پایگاه خبری«عصر خودرودر »، این مطلب نگاهی به مهم‌ترین و پر‌کاربرد‌ترین این واحد‌ها و چگونگی تبدیل آنها به یکدیگر خواهیم داشت.

حجم موتور، از لیتر تا اینچ مکعب

حجم مجموع سیلندر‌ها از جایی که پیستون در نقطه مرگ پایین قرار دارد تا جایی که در تاج بالایی سیلندر یعنی نقطه مرگ بالا قرار می‌گیرد، به معنی حجم موتور است. این حجم بر اساس لیتر و سی‌سی بیان می‌شود و این در حالی است که در برخی کشور‌ها، خصوصا منطقه آمریکای شمالی، حجم موتور‌ها بر اساس اینچ مکعب گفته می‌شود. برای تبدیل اینچ مکعب که به صورت CID نشان داده می‌شود، کافی است عدد حجم موتور را در عدد 16.4 ضرب کنیم. این عدد تقریبی از مکعب (‌توان سوم‌) یک اینچ یعنی 2.54 سانتیمتر است و حجم نهایی به صورت سی‌سی (‌سانتیمتر مکعب یا میلی لیتر‌) به دست می‌آید. برای مثال، یک موتور 360 اینچ مکعبی، حجمی برابر با 5904 سی‌سی یا 5.9 لیتر دارد. هر لیتر نیز هزار سانتیمتر مکعب، هزار میلی لیتر یا همان هزار CC است.

حجم باک، از گالن آمریکایی و بریتانیایی تا لیتر‌

گالن نیز برای بیان حجم به کار می‌رود. اما تفاوت استفاده از گالن برای حجم‌ها در این است که از این واحد برای حجم موتور استفاده نمی‌شود و فقط کاربرد آن در بیان حجم باک و همچنین مصرف سوخت است. هر گالن آمریکایی با نشانGal ا(US) و هر گالن بریتانیا با نشان‌Gal ا(UK) نشان داده می‌شود. هر گالن آمریکایی برابر با 3.78 لیتر و هر گالن بریتانیایی نیز برابر با 4.55 لیتر است. گالن یک واحد پرکاربرد خصوصا در بیان مصرف سوخت خودرو‌های ساخته شده در این مناطق است و می‌توان گفت گالن آمریکایی کاربرد و گستره استفاده بیشتری از نمونه بریتانیایی آن دارد. اما معمولا در هر متن یا اطلاعاتی که از این فاکتور استفاده شود، بیان می‌شود که منظور کدام یکی است. در کشور ما معمولا، یک گالن در نظر عمومی برابر با 4 لیتر است‌ و این در حالی است که گالن‌هایی که در آنها روغن و یا مواد لازم و مورد استفاده در خودرو‌ها قرار دارد، اکثر اوقات نیز 4 لیتری است اما نمونه‌های 5 لیتری و یا بین 4 تا 5 لیتر نیز وجود دارد.

فشار، از بار تا پاسکال ‌

فشار در خودرو در 2 جا مهم است و کاربرد دارد؛ یکی در بوست و میزان تراکمی که برای موتور‌های پر‌خوران شده گفته می‌شود و دیگر در فشار تایر‌ها. البته فشار در تعیین سلامت سر‌سیلندر و رینگ و پیستون داخل موتور نیز کاربرد دارد اما بسیار در حاشیه است، چرا که سنجش سلامت این قسمت‌ها از روی فشار تولیدی موتور، در عین کارایی بالا اما بسیار کم استفاده است. درجه‌ها و نشانگر‌های باد تایر‌ها معمولا بر اساس بار و پاسکال درجه‌بندی شده‌اند. اما دانستن رابطه بین این دو نیز می‌تواند مفید باشد. پاسکال کاربرد بسیار بیشتری از بار دارد، اما با این حال در بسیاری موارد از بار نیز استفاده شده است. هر بار که به صورت bar نشان داده می‌شود، برابر با 100,000 پاسکال است که با نماد pa نوشته می‌شود. واحد مهم دیگری که در بحث فشار کاربرد دارد و البته استفاده آن از bar بیشتر است، psi یا پاوند بر اینچ مربع است. هر psi برابر با 6894.75 پاسکال است.

قدرت و گشتاور، از اسب بخار تا .... ‌

همان‌طور که در مقدمه بیان کردیم، 2 فاکتور بسیار بسیار مهم و البته مورد علاقه همه، قدرت و گشتاور خودرو است. البته نکته جالب در اینجاست که هرچند گشتاور عامل کشش و شتاب‌گیری خودرو است و فاکتور مهم‌تری در ایجاد لذت رانندگی است، اما چون توصیف آن کمی مشکل است، کمتر از اسب بخار مورد بحث و جدل قرار می‌گیرد و فقط می‌توان نام آن را در بحث‌های علمی‌تر دید. این دو فاکتور مهم نیز بر اساس دو تعریف و دو واحد مرتبط با هم بیان می‌شوند؛ یکی اسب بخار و کیلو‌وات برای قدرت پیشرانه و دیگری نیوتن‌متر و پاوند فوت برای گشتاور. البته هر‌چند که مثل همیشه واحد‌های بسیار دیگری برای بیان این دو فاکتور وجود دارد، اما همیشه این دو عامل مهم با این واحد‌ها بیان می‌شوند. معمولا استفاده از نیوتن متر و اسب بخار شایع‌تر از پاوند فوت و کیلو وات است. هر یک پاوند فوت که با lb.ft و یا lbf.ft نشان داده می‌شود، برابر با 1.355 نیوتن متر است که به شکل N.m نوشته می‌شود. همچنین هر یک کیلووات که نماد آن Kw است نیز برابر با 1.34 اسب بخار است که به شکل hp نمایش داده می‌شود. اما شاید در برخی از متون علمی و فنی در خصوص خودرو‌ها به جای hp برای بیان قدرت موتور خودرو، از واحد ps استفاده شده باشد که برابر با همان اسب بخار به صورت متریک است. هر یک کیلووات برابر با 1.36 ps است و هر یک اسب بخار برابر با 1.013 ps است. نکته‌ای که باید در خصوص تعریف قدرت از خودرو‌ها مد نظر قرار دهیم و ممکن است در برخی از تست‌ها و مقالات به آن برخورد کنیم، واحد استفاده شده به صورت BHP است. این واحد مخفف کلمه Brake horsepower است. برای به دست آوردن قدرت تولیدی موتور و به دنبال آن، گشتاور خروجی، از دستگاه دینامومتر استفاده می‌شود. در این حالت قطعاتی مثل دینام، گیربکس، کمپرسور کولر و... نیز به موتور متصل است و مقداری از توان آن را دریافت می‌کند. برای به دست آوردن قدرت بر اساس bhp بدون وجود این وسایل ‌روی موتور، قدرت پیشرانه سنجیده می‌شود که به‌مراتب عدد بالا‌تری به این شکل به دست می‌آید، هر چند که همیشه ملاک عمل و مقایسه، نزدیک‌ترین عدد به حالت تجربی است و به همین خاطر است که قدرت‌ها معمولا به hp بیان می‌شوند.

سرعت خودرو، از مایل تا کیلومتر‌

هر چند که سرعت‌سنج اکثر خودرو‌ها بر اساس کیلومتر در ساعت شماره‌گذاری و مدرج شده‌اند، اما برخی‌ خودرو‌ها، خصوصا نمونه‌های آمریکایی و بریتانیایی و همچنین در برخی دیگر از مناطق دنیا، بر اساس مایل در ساعت نیز شماره‌گذاری می‌شوند. هر مایل برابر با 1600 متر یا 1.6 کیلو‌متر است و برای تبدیل یک سرعت بیان شده بر اساس مایل در ساعت، کافی است آن را در عدد ثابت 1.6 ضرب کنیم. برای مثال 60 مایل در ساعت برابر با 96 کیلومتر در ساعت می‌شود. در واقع دلیل اینکه شتاب برخی از خودرو‌ها نیز به صورت صفر تا 96 کیلومتر در ساعت بیان شده و از 100 کیلومتر در ساعت استفاده نمی‌شود، به همین خاطر است که شتاب این خودرو‌ها به صورت صفر تا 60‌مایل در ساعت محاسبه شده‌اند و با تبدیل به واحد کیلومتر به 96 کیلومتر در ساعت می‌رسیم. معمولا برای ما که در ایران زندگی می‌کنیم و واحد‌های ما بر اساس استاندارد SI است، بسیار کم پیش می‌آید که بخواهیم سرعت را از کیلومتر به مایل و یا لیتر را به گالن و... تبدیل کنیم. استاندارد‌های اروپا نیز بر اساس SI هستند.

مصرف، از مایل در گالن تا لیتر در 100 کیلومتر‌

مصرف سوخت در 100 کیلومتر پیمایش، یکی از مهم‌ترین فاکتور‌های خرید خودرو‌های امروزی و در عین حال یکی از عوامل مهم در بررسی کارایی و بازده خودرو‌هاست. مصرف سوخت خودرو‌ها در هر 100کیلومتر به دو صورت مصرف در شهر و مصرف در جاده، محاسبه و بیان می‌شود. مصرف در شهر به خاطر استفاده بیشتر از دنده‌های سنگین و همچنین کاهش و افزایش سرعت و ... بیشتر از مصرف در جاده است که پیمایش با یک سرعت ثابت صورت می‌گیرد. مصرف را به صورت لیتر در 100کیلومتر بیان می‌کنند. اما مصرف سوخت به شکل دیگری نیز بیان می‌شود و اینکه با یک گالن سوخت، تا چه میزان مایل می‌توان پیمود. از آنجا که مایل به دو صورت انگلیسی و آمریکایی است، معمولا نوع آن نیز ذکر می‌شود، هر چند که معمولا مقیاس آمریکایی گالن مد نظر است. از آنجایی که برای ما مصرف به صورت لیتر در 100 کیلومتر یا L/100KM مهم‌تر و قابل لمس‌تر است، برای تبدیل مصرف مایل پیموده شده به ازای هر گالن یا mpg، باید اگر به صورت آمریکایی بود، عدد 235.2 را بر آن تقسیم کنیم و اگر به شکل بریتانیایی بیان شده بود، عدد 282.5 را بر مصرف mpg ذکر شده تقسیم کرد. برای مثال خودرویی که مصرف سوخت آن برابر با(us) 25 MPG است، در هر 100کیلومتر، 9.4 لیتر سوخت می‌سوزاند.