به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، بخش‌های تشکیل‌دهنده سیستم کنترل هیدرولیکی گیربکس‌های اتوماتیک به شرح زیر می باشند:
چشمه ورودی
عمل‌کننده خروجی (فشار و نیروی ایجاد شده را به وسیله موتور یا پیستون انتقال می‌دهد)
سوپاپ‌ها یا شیرهای کنترل که جریان روغن را محدود و اجازه عبور آن را در صورت بالا رفتن بیش از حد فشار صادر نمی‌کنند (سوپاپ‌های کنترل با توجه به نوع عملکرد و مکانیسم اجرایی، در 2 بخش سوپاپ‌های تنظیم فشار به جهت زیر نظر قرار دادن و تنظیم فشار مورد نیاز برای تعویض دنده و سوپاپ‌های سوئیچینگ که مسیر جریان روغن را کنترل و ارسال سیال را قطع یا وصل می‌کنند، قرار می‌گیرند)
روغن مورد نیاز نیز در یک مخزن آب‌بندی شده که در برابر تغییر فشار و دما مقاوم است، نگهداری می‌شود و در شرایط برنامه‌ریزی شده به مجموعه تزریق می‌شود.

انواع سوپاپ‌های به کار رفته در سیستم کنترل هیدرولیکی گیربکس‌های اتوماتیک
سوپاپ قرقره‌ای (Spool valve)
از آنجایی که این نوع سوپاپ به قرقره نخ‌های خیاطی شباهت دارد، به این نام مشهور شده است. در اکثر خودروها، سوپاپ‌های قرقره‌ای بیشتر از بقیه سوپاپ‌ها در سیستم کنترل هیدرولیکی گیربکس‌های اتوماتیک به کار گرفته شده‌اند‌. این نوع سوپاپ از 2 عدد پیستون، 4 سطح فشاری و یک دسته پیستون در بدنه تشکیل شده که با اعمال فشار هیدرولیکی سیال درون یک سیلندر ماشین‌کاری شده، حرکت رفت و برگشتی دارند‌. سوپاپ قرقره‌ای وظیفه تنظیم فشار را نیز بر عهده دارد.
سوپاپ مانع یک‌راهه (one-way check valve)
‌‌در این نوع سوپاپ تنها یک مسیر برای عبور روغن تعبیه شده و به نوعی جریان آن یکطرفه است. در کالبد این سوپاپ مانع یک راهه یک فنر مقاوم نصب شده که در صورت اعمال فشار سیال جمع می‌شود و راه ورودی را باز می‌کند.
سوپاپ مانع دو‌راهه (Two-way check valve)
2 مدار هیدرولیک مجزا اجازه به جریان انداختن سیال را می‌دهند. از ساده‌ترین نوع این سوپاپ‌ها نمونه ساچمه‌ای است که امکان استفاده 2 مدار از یک مسیر را فراهم می‌کند‌. در این سوپاپ‌های ساچمه‌ای وقتی روغن از سمت چپ وارد شود، فشار سیال ساچمه را به سمت راست هدایت می‌کند و با نشستن در درگاه ورودی راست، این مسیر را مسدود می‌کند و روغن از مجرای بالایی خارج می‌شود. با ورود روغن از سمت راست و مسدود شدن درگاه سمت چپ نیز روغن به سمت مجرای بالانس سوپاپ هدایت می‌شود.
سوپاپ بالانس (Balancing Valve)
یک نوع سوپاپ تنظیم فشار است که با به‌کارگیری فنر، سوپاپ قرقره‌ای و گاهی فشار سیال و نیروی اهرم، روند کاری خود را جلو می‌برد.
سوپاپ فشار‌شکن (Pressure Relief Valve)
سوپاپ فشار‌شکن حاوی یک پیستون، فنر و مجرای خروجی است که با عبور سیال فشار را می‌سنجد و اگر فشار از حد استاندارد بالاتر رفته باشد، دهانه تخلیه را باز و روغن را تخلیه می‌کند تا ایمنی سیستم حفظ شود.
صحت کار این سوپاپ‌ها در گیربکس‌های اتوماتیک بسیار مهم است و در صورتی که به درستی نتوانند فشار را تنظیم کنند، گیربکس زیر فشار غیر‌مجاز قرار گرفته و نهایتا فرسوده یا تخریب می‌شود.
سوپاپ تنگنا (valve orifice)
وظیفه محدود‌کردن جریان سیال ورودی از یک لوله یا کانال را بر عهده دارد. با رسیدن روغن به orifice، قطر مسیر کاهش یافته و فشار افزایش می‌یابد، اما در سمت دیگر با کم شدن حجم سیال و محدود شدن جریان، از فشار کاسته می‌شود. سوپاپ تنگنا ساده‌ترین سوپاپ تنظیم فشار است.
سوپاپ سوئیچینگ (switching valve)
با توجه به نوع سیستم یک یا چند سوپاپ سوئیچینگ، سیال را در مسیر‌ها و مدارهای مختلف جابه‌جا می‌کند و مسیر مدارهای هیدرولیکی را تعیین می‌نمایند. این سوپاپ‌ها در انواع کارانداز هیدرولیکی و دستی ساخته می‌شوند و قطعات مشترک بسیاری دارند.
سوپاپ تعویض دنده گیربکس (Shift valve)
همچون سوپاپ‌های سوئیچینگ با کارانداز هیدرولیکی، 2 فشار هیدرولیک مازاد را به کار می‌گیرد تا سوپاپ به حرکت بیفتد. زمانی که فشار هیدرولیک سمت راست سوپاپ بیشتر باشد، سوپاپ به سمت چپ می‌رود و جلوی جاری شدن سیال به سمت مدار هیدرولیک مورد نظر گرفته می‌شود و همچنین در شرایط اعمال فشار هیدرولیک به سمت دیگر نیز این نتیجه در جهت مخالف حاصل می‌شود.

وظایف روغن هیدرولیک در گیربکس اتوماتیک:
برای خنک کردن مجموعه به کار می‌رود.
از طریق کلاچ روغنی یا همان مبدل گشتاور، قدرت موتور را انتقال می‌دهد.
توسط سیستم هیدرولیکی، فشار هیدرولیک را انتقال می‌دهد.
به روغن کاری (روانکاری) مجموعه می‌پردازد.

برخی از خصوصیات روغن هیدرولیک گیربکس اتوماتیک:
حفظ غلظت در دماهای مختلف به دلیل مقاومت دمایی بالا
ثبات اکسیداسیون در دماهای بالا
سازگاری با متریال‌های اصطکاکی و لاستیکی
عواقب کم بودن روغن:
فرسوده شدن قطعات به دلیل ایجاد گرمای زیاد (وقتی پمپ نتواند به درستی سیستم هیدرولیک و مبدل را تغذیه کند، دما بالا می‌رود)
با ترکیب روغن و هوا و به دنبال آن ایجاد پوکی و نتیجتا ایجاد قابلیت تراکم، زمان درگیری‌های قطعات زیاد می‌شود و به بیانی دیگر عکس العمل گیربکس با تاخیر همراه می‌شود.

عواقب زیاد بودن روغن:
در جعبه دنده کف و حباب ایجاد می‌شود که با افزایش لغزش و تولید دمای بیش از حد، باعث اکسید شدن روغن و ایجاد لعاب می‌شود که در نهایت چسبناک شدن سوپاپ‌ها را به دنبال دارد.
پیشنهاد می‌شود در صورت تعویض روغن هیدورلیک گیربکس‌های اتوماتیک، به جهت جلوگیری از ساییده شدن زودتر از موعد صفحات اصطکاکی، حتما از روغن پیشنهادی سازنده استفاده کنید.

تشخیص کیفیت روغن:
روغن شیری رنگ: آب به درون جعبه دنده راه پیدا کرده است.
روغن تیره یا سیاه‌رنگ، همراه با بوی سیم‌پیچ سوخته: دما بیش از حد بالا رفته و صفحات کلاچ یا باند سوخته شده است.
روغن تیره یا سیاه رنگ، بدون بوی سیم‌پیچ سوخته: ممکن است وجود ضدیخ اتیلن گلیکول باعث تغییر رنگ شده باشد.
روغن با رنگ قهوه‌ای روشن مایل به تیره: روغن لعاب‌دار شده و رنگ قرمز و شفاف خود را از دست داده است. لعاب ایجاد شده سبب بسته شده مجاری عبور روغن و چسبناک شدن سوپاپ‌ها می‌شود که در نتیجه افت فشار را به دنبال دارد.