به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» به نقل از تسنیم، آماری وجود دارد که نشان می‌دهد، شرکت ملی پالایش و پخش در پنج ماه نخست امسال به طور میانگین روزانه 3.1 میلیون لیتر ریفرمیت تولید شده در واحدهای پتروشیمی را با هدف ارتقای اکتان بنزین تولید داخل استفاده کرده است.

در واقع این شرکت به تفکیک به طور متوسط روزانه در فروردین‌ماه 5.1 میلیون لیتر، اردیبهشت ماه 3.3 میلیون لیتر، خردادماه 3.2 میلیون لیتر،‌ تیرماه 1.9 میلیون لیتر و مردادماه 1.9 میلیون لیتر از ریفرمیت واحدهای پتروشیمی استفاده کرده است.

حساسیت دولت بر روی استفاده از ریفرمیت پتروشیمی (یا همان محصولی که به اشتباه بنزین پتروشیمی نامیده می‌شود) موجب شد تا صحت استفاده دوباره شرکت ملی پالایش و پخش از ریفرمیت پتروشیمی را از مدیران این شرکت جویا شویم.

آنچه که در ادامه می‌آید مشروح گفت‌وگو خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با شاهرخ خسروانی؛ مرد رسانه‌ای شرکت ملی پالایش‌وپخش است. وی که پیش از این سابقه مدیرعاملی پالایشگاه تهران را در کارنامه خود دارد،‌ حدود یک سال است در سمت قائم مقامی مدیر عاملی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی فعالیت می‌کند.

**از خردادماه بنزین توزیع شده فاقد ریفرمیت پتروشیمی بود

تسنیم: آیا هم اکنون شرکت پالایش و پخش برای ارتقاء کیفیت بنزین داخل از ریفرمیت پتروشیمی استفاده می‌کند؟ در کل این شرکت ریفرمیت پتروشیمی ذخیره شده دارد؟ آیا آمار استفاده از ریفرمیت پتروشیمی در ماههای تیر و مرداد مورد تأیید است؟

خسروانی: این اطلاعات درست نیست. از ابتدای امسال دریافت ریفرمیت پتروشیمی را کاهش دادیم، اما بالاخره در انبارها مقداری ذخیره وجود داشت. بر اساس آمار شرکت پالایش و پخش، عدد دقیق "مصرف" ریفرمیت بدین قرار است: فروردین ماه از پتروشیمی بندر امام خمینی هزار و677 متر مکعب (1.677 میلیون لیتر) و از پتروشیمی نوری دو هزار و 298 متر مکعب ( 2.298 میلیون لیتر) ریفرمیت مصرف شده که مجموع آن می شود سه هزار و 965 متر مکعب (3.965) متر مکعب.

اردیبهشت ماه از پتروشیمی بندر امام خمینی هزار و 220 متر مکعب (1.220 میلیون لیتر) و از پتروشیمی نوری هزار و 599 متر مکعب ( 1.599 میلیون لیتر) ریفرمیت مصرف شده که مجموع آن می شود دو هزار و 819 متر مکعب (2.819) متر مکعب.

در خردادماه مصرف ریفرمیت از پترشیمی بندر امام خمینی ماه به صفر رسید و تنها از پتروشیمی نوری دو هزار و 438 متر مکعب ( 2.438 میلیون لیتر) ریفرمیت مصرف شد.

بر اساس این آمار، استفاده از ریفرمیت در تیر و مرداد موضوعیت ندارد.

تسنیم: جدول مورد نظر مربوط به مصرف ریفرمیت از ذخایر است نه دریافت این محصول.

خسروانی: دریافت ریفرمیت از پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) در دو ماه نخست سال متوسط روزانه 546 هزار لیتر در روز بود که نشان می دهد از آنچه مصرف شده کمتر است. بنابراین ذخایر ریفرمیت دریافتی از این واحد در اردیبهشت ماه تمام شد.

از 21 خرداد ماه امسال نیز دریافت و موجودی ریفرمیت از پتروشیمی نوری صفر شد؛ یعنی از این تاریخ بنزین توزیعی حاوی ریفرمیت پتروشیمی نبود.

** داستان تبدیل شدن بنزین "پاک" و"اصلاحی" به یورو4

تسنیم: چرا به بنزین یورو4، بنزین اصلاحی نامیده می شود؟

خسروانی: اصلاً اینطور نیست؛ ما از لفظ بنزین یورو4 استفاده می کنیم. بنزین اصلاحی را آقایان خودشان درآوردند.

تسنیم: اما این لفظ در فرمهای شرکت ملی پالایش و پخش هم استفاده می شود.

خسروانی: دی ماه 1392، زمانی که می خواستیم توزیع بنزین یورو4 را آغاز کنیم، شرکت ملی پخش اعلام کرد که توان توزیع بنزین یورو4 را ندارد. می دانید، توانایی تولید بنزین یورو4 با توزیع آن دو کار متفاوت است. پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند امکان تولید روزانه 14 تا 15 میلیون لیتر بنزین یورو4 را داشت اما توانایی توزیع در ابتدا دو تا سه میلیون لیتر در روز بود.

در یک ماه نخست توزیع بنزین یورو4، بحثی وجود داشت مبنی بر این که بنزینی که قرار است توزیع شود، به دلیل نبود امکانات ذخیره سازی و خط لوله انتقال مجزا ممکن است برخی از مولفه های آن مطابق با استاندارد یورو4 نباشد به همین دلیل نام بنزین "پاک" یا "اصلاح شده" بر آن نهاده شد.

این نامگذاری از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فقط برای یک ماه تا 1.5 ماه نخست از زمان توزیع در رسانه ها به صورت رسمی مطرح شد. بعد از آن خیلی از دوستان در شرکت ملی پخش، مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت، برخی مسئولان وزارت نفت و حتی دوستانی که نظرات مخالف دارند، در صحبتهای خود از این نام استفاده می کنند. حتی در جلسه ای که در ریاست جمهوری برگزار شد، یکی از آقایان به تمسخر گفت، " بنزین پاک یعنی چه؟". برای آنها توضیح دادیم که شرکت پخش این نگرانی را داشت که نتواند به دلیل نبود امکانات، بنزین یورو4 را توزیع کند، به همین دلیل برای آن که دست ما در این زمینه باز باشد، اصطلاح بنزین پاک را به آن اطلاق کردیم که البته این کار کمتر از دوماه طول کشید. اما این نام در ذهن برخی آقایان باقی ماند؛ هم آنها که در سیستم کاری ما هستند به صورت سهوی و هم آنان که مخالف بودند به قصد تمسخر از این نام استفاده می کردند.

اسفند 1392، تفکیک مخازن در انبارهای شازند و ری صورت گرفت و امکان آلوده شدن و مخلوط شدن بنزین یورو4 با بنزین معمولی منتفی شد، بر این اساس از ابتدای سال 1393، لفظ بنزین یورو4 به کار گرفته شد. به همین دلیل در گزارشهای شرکت ملی پالایش و پخش دیگر خبری از نام بنزین پاک نیست.

اخیراً هم نامه ای عَلَم شده بود که برخی از آقایان شرکت ملی پخشی، گفتند چرا پالایشگاه شازند در فرم بنزین ارسالی لفظ بنزین یورو4 را استفاده نمی کند که ما برای آنها توضیح دادیم، زمانی که از این لفظ استفاده می شد هدف این بود که به دلیل تازگی تولید بنزین یورو4، این موضوع در ذهن کارکنان عملیاتی ثبت شود اما اکنون بعد از گذشت دو سه ماه، این موضوع یک امر عادی شده است و از لفظ بنزین استفاده می شود. البته همین موضوع موجب شد از آقای شیرازی زاده؛ مدیرعامل پالایشگاه شازند خواسته شود که به آزمایشگاه این پالایشگاه دستور دهد که دوباره از لفظ بنزین یورو4 استفاده کند.

** تولید روزانه حدود 18 میلیون لیتر بنزین یورو4

تسنیم: در حال حاضر چه مقدار بنزین یورو4 در کشور تولید می شود؟

خسروانی: هم اکنون روزانه حدود 15 میلیون لیتر در پالایشگاه شازند، دو میلیون لیتر در پالایشگاه اصفهان و 800 هزار لیتر در پالایشگاه تبریز بنزین یورو4 تولید و توزیع می شود. همچنین از نیمه تیرماه به طور متوسط روزانه حدود چهار میلیون لیتر بنزین یورو4 وارد می شود که بخشی از آن به عنوان بنزین سوپر و بخشی به عنوان بنزین معمولی توزیع می شود.

استانداردهای زیست محیطی بنزین یورو4 مصوب ایران مطابق با بنزینی است که در اروپا توزیع می شود با یک تفاوت و آن اینکه در ایران بنزین یورو4 معمولی با اکتان 91 و بنزین سوپر با اکتان 95 تولید می شود اما در اروپا اکتان بنزین یورو4 معمولی و سوپر به ترتیب 95 و 98 است. البته بنزین با اکتان 98 تنها در کشور اسکاندیناوی تولید و توزیع می شود نه در کلیه کشورهای اروپایی.

** توزیع بنزین یورو4 در اهواز و شیراز تا آذرماه

تسنیم: در چه شهرهایی بنزین یورو4 توزیع می شود؟

خسروانی: تهران، کرج، اراک، قسمت اعظمی از شهر تبریز. توزیع بنزین یورو4 در مشهد و اصفهان نیز همین اواخر آغاز شده است. کلانشهرهای اهواز و شیراز نیز در دستور کار است. با برنامه هایی که در دستور کار است توزیع بنزین یورو4 در این دو کلانهشر هم از آذر صورت می گیرد. بر این اساس تکلیف توزیع بنزین یورو4 در هشت کلانشهر کشور اجرایی می شود.

** تکمیل طرحهای ارتقای کیفیت پالایشگاهها تا سال 96

تسنیم: طرحهای ارتقاء کیفیت سایر پالایشگاهها چه زمانی تکمیل می شود؟

خسروانی: برای آن که پالایشگاهها کیفیت بنزین، گازوییل و نفت سفید خود را به یورو4 ارتقاء دهند، بازه زمانی تعیین شده است. این واحدها باید تا ابتدای سال 1396 طرحهای ارتقای کیفیت خود را تکمیل کنند.

تسنیم: تکلیف کیفیت نفت کوره چه می شود؟

خسروانی: نفت کوره داستان دیگری دارد. با توجه به دستورات وزیر و برنامه افزایش تولید گاز ازمیدان گازی پارس جنوبی، تمام تلاش بر این است که مصرف گاز در نیروگاههای کشور جایگزین مصرف نفت کوره مصرفی در این واحدها شود تا نفت کوره صادر شود. تولید نفت کوره بر اساس استانداردهای روز دنیا سرمایه گذاری زیادی می خواهد و عملیاتی نیست.

** بنزین یورو4، 100 درصد مطابق با استاندارد است

تسنیم: با وجود تأکید شما مبنی بر این که بنزین توزیع شده در تهران یورو4 است نه اصلاحی، آقای مرتضی عادبدینی؛ مدیر شرکت پخش تهران از این بنزین به عنوان بنزین پاک نام می برند و از سوی دیگر خانم نیره پیروزبخت؛ رئیس سازمان ملی استاندارد در نشست با رسانه های اعلام کرد که بنزین یورو4، مطابق با 90 درصد از استانداردهای یورو4 است.

خسروانی: خانم نوبخت، عنوان کرده که 10 درصدی که مطابق با استاندارد نیست، مربوط به عدد اکتان است نه کیفیت (مؤلفه زیست محیطی). اگرچه عدد اکتان در استاندارد یورو4، 95 است اما طبق استاندارد 4904 - مصوب شورای عالی استاندارد- بنزین یورو4 با عدد اکتان 91 قابل تولید و عرضه است.

** مجوز استفاده از ام.ام.تی 4 سال پیش صادر شد

تسنیم: طبق گزارشی که سازمان بازرسی کل کشور در نشست کمیسیون اصل 90 ارائه کرد، عنوان شد، بنزین وارداتی توسط این سازمان مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان می دهد که بنزین مورد نظر حاوی فلزات سنگین و ممنوعه مانند ام.ام.تی است.

خسروانی: در گزارش این سازمان این موضوع به این صراحت عنوان نشده بود. آقای زاهدی – از سازمان بازرسی کل کشور- عنوان کرد در نمونه هایی که به پژوهشگاه صنعت نفت ارسال شده است نتایج مربوط به منگنز بنزین وارداتی به ما داده نشد و در این مورد وی تشکیک کرد و گفت ما نمی دانیم این محموله ها حاوی منگنز است یا نه.

در همان جلسه به آقایان توضیح داد شده که از سال 2009، ام.ام.تی در "بنزین یورو5" ممنوع شده است. این درحالیست که در سال 89 یا 90 مجوز استفاده از این ماده به درخواست پالایشگاههای اصفهان، تهران و شیراز تا سقف 18 پی.پی.ام برای تولید بنزین صادر شد. البته این مجوز مربوط به شرایط اضطرار می شد و باید کنترل شده صورت می گرفت. از سوی دیگر منگنز بر خلاف سرب و بنزن اثرات مخربی بر محیط زیست و سلامت ندارد، اثر سوء این عنصر بیشتر مکانیکی است مانند این که اگر یک خودرو 40 هزار کیلومتر با بنزین حاوی ام.ام.تی حرکت کند، سرسیلند آن دچار خوردگی می شود.

** شهریور 93 مخزن ذخیره‌سازی ام.ام.تی پالایشگاه شیراز پلمب شد

البته تنها پالایشگاهی که در برهه ای از زمان ام.ام.تی مصرف کرد، پالایشگاه شیراز بود. به آنها هشدار دادیم که اگر از ام.ام.تی - که سه سال پیش وارد کرده بودند- استفاده کنند، بنزین تولید پالایشگاه را دریافت نمی کنیم البته آنها بخشی از آن را استفاده کردند همین موجب شد که شهریورماه 93، مخزن آن توسط شرکت پالایش و پخش پلمب شود.

البته نتایج آزمایش اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی بر تولید بنزین این واحد پالایشی نشان می دهد که این ماده در بنزین تولید پالایشگاه شیراز بسیار کم - حدودی 10 تا 12 پی.پی.ام- استفاده شده و سقف تعیین را رعایت کرده بود. در دو ماه گذشته هیچ گونه ام.ام.تی استفاده نشده است.

تسنیم: پالایشگاه شیراز در شرایط اضطرار از این ماده استفاده کرده بود؟

خسروانی: شرایط اضطرار یعنی زمانی که کمبود بنزین باشد؛ یعنی زمانی که شما مجبور به واردات بنزین باشید و از واحدهای پتروشیمی ریفرمیت دریافت کنید.

** ما مسئول کنترل کیفیت بنزین وارداتی نیستیم

تسنیم: آیا برای بنزین وارداتی هم چنین مجوزی داده شده بود؟

خسروانی: اگرچه ممنوعه بودن ام.ام.تی در استاندارد یورو5 آماده است اما به امور بین الملل شرکت ملی نفت ابلاغ کردیم که بنزین واردتی فاقد فلزات سنگین باشد. ما تأکید کرده ایم که وارد نکنند. این موضوع کنترل هم می شود اما ممکن است یک محموله در رفته باشد. ما که مسئول کنترل نیستیم. مشخصات بنزین وارداتی به امور بین الملل و اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی داده شده است.

** احتمال وجود فلزات سنگین در یک محموله بنزین وارداتی

تسنیم: هم اکنون نظارت بر بنزین وارداتی و داخلی توسط کدام سازمان یا نهاد انجام می شود؟

خسروانی: بنزین تولید داخل توسط آزمایشگاه پالایشگاههای تولیدکننده آنالیز می شود و نتایج آن به تأیید اداره کل نظارت بر صادرات می رسد. مشخصات بنزین وارداتی نیز در مبدأ آزمایش می شود و نتایج آن به تأیید شرکتهای مستقل بین المللی می رسد. پس از آن که امور بین الملل شرکت ملی نفت نتایج را با استاندارهای مصوب کشور مطابقت داد، اجازه حرکت محموله را می دهد، بعد از رسیدن محموله به مقصد، بار دیگر با حضور اداره کل نظارت بر صادرات، شرکت پخش منطقه و آزمایشگاه مرجع (پالایشگاه بندر عباس) از محموله نمونه گیری می شود و مشخصات بنزین با استانداردهای مصوب تطبق داده می شود.

تسنیم: پیش از این -23 اردیبهشت- شما گفته بودید که با افزایش واردات بنزین یورو4، تولید بنزین پتروشیمی از ابتدای امسال -1393- محدود و پس از ابلاغ وزیر نفت با توجه به آلودگی و خطرناک بودن آن برای محیط زیست و سلامتی مردم متوقف شد."

خسروانی: من هیچ وقت برای ریفرمیت کلمه بنزین استفاده نکرده ام همیشه گفته ام ریفرمیت پتروشیمی که محصولی که از آن به عنوان اکتان افزا استفاده می شود.همچنین هیچگاه اعلام نکرده ام که توزیع بنزین یورو4 از فروردین ماه را ما هیچگاه مطرح نکردیم؛ چون واردات بنزین یورو4 منوط به مصوبه دولت شده بود. مصوبه دولت 10 ادیبهشت تصویب شد و نامه آن 20 اردیبهشت به شرکت ملی پالایش و پخش تحویل داده شد. بر همین اساس روز 21 همان ماه به مدیریت امور بین الملل نامه ای ارسال کردیم مبنی بر اینکه بنزین یورو4 وارد شود.( مستندات نشان داده شد)

تسنیم:اما این خبر (لینک) را سایت خبری شانا وابسته به وزارت نفت در گفت وگو با شما کار کرده است!

خسروانی: این محتوا غلط است و باید اصلاح شود. در هشت، نه ماهی که به این موضوع ورود کرده ام هیچ‌گاه از ادبیات "خطرناک بودن ریفرمیت پتروشیمی برای محیط زیست و سلامتی مردم" استفاده نکرده ام. ضمن اینکه واردات بنزین یورو4 از ابتدای امسال صورت نگرفت. چون امور بین الملل شرکت ملی نفت که متولی واردات بنزین را برعهده دارد عنوان کرد که واردات بنزین مانند خرید از بقالی نیست و نیازمند برنامه ریزی است؛ آنها باید قراردادهای قبلی را کنسل می کردند. همچنین تا قبل از این، مصوبه واردات بنزین یورو4 نداشتیم و بنزین سوپر وارد می شد. امور بین الملل یک فرجه زمانی تا 15 تیرماه درخواست کرد و در همین تاریخ اولین محموله بنزین یورو4 به کشور وارد شد

تسنیم: تا کنون چه مقدار بنزین یورو4 وراد شده است؟

خسروانی: از 15 تیرماه تا پایان مهرماه، 10 محموله بنزین یورو4 وارد شده است که متوسط آن چهار میلیون لیتر در روز است.

تسنیم: در این 10 محموله بنزینی که از نیمه تیرماه وارد شد، آیا محموله ای حاوی ام.ام.تی بود؟

خسروانی: من نتایج آنالیز بنزین های وارداتی را ندیدم اما می گویند در یکی از نمونه ها احتمال دارد مقداری ام.ام.تی باشد.

گفت‌وگو از سمیرا محمدی