به گزارش پایگاه خبری «عرخودرو»، بسیاری از خودرو‌های تولیدی بدون کیسه هوا عرضه می‌شدند و بسیاری دیگر نیز پس از داخلی‌سازی، دچار ارزان‌سازی می‌شدند و کیسه‌ها از روی آنها حذف می‌شد. اما از آنجا که اهمیت این کیسه‌ها در سلامت راننده و سرنشینان در تصادفات شدید، بسیار لازم و حیاتی است، کم‌کم طرح‌هایی برای به‌کار‌گیری آنها در خودرو‌های داخلی نیز آماده شد و اکنون به جز چند مورد از خودرو‌ها، بقیه دارای ایربگ شده‌اند.
اما همیشه در ذهن خریداران سوالاتی پیرامون چگونگی کارکرد این کیسه‌ها و سرعت عملکرد آنها، اینکه چرا گفته می‌شود می‌تواند برای کودکان خطرساز باشد، آیا در زمان خاموشی خودرو نیز کارایی دارند و ... وجود دارد که در این مطلب به نحوه عملکرد ایربگ‌ها به شکلی ساده می‌پردازیم و انواع آنها و نکاتی پیرامون آنها را مرور خواهیم کرد.

مراحل عمل کردن یک کیسه هوا
در یک تصادف که با سرعت بیش از 40 کیلومتر در ساعت رخ می‌دهد، اتفاقات زیادی در کسری از ثانیه می‌افتد که به همین خاطر خود انسان قادر نیست از خودش در این برخورد‌ها محافظت کند و به همین خاطر به وسایل ایمنی نیاز دارد. تقریبا 15 میلی‌ثانیه بعد از برخورد، خودرویی که شتاب رو به جلو دارد، به علت برخورد با مانع شتاب منفی پیدا می‌کند و با فعال شدن سنسور‌ها، کیسه‌های هوا آماده فعال‌شدن می‌شوند. دستور به مشتعل‌کننده کیسه می‌رسد و باد شدن آن با استفاده از گاز موجود در سیستم، شروع می‌شود. پس از 30 میلی‌ثانیه راننده و سرنشینان به جلو پرتاب می‌شوند و در این لحظه کیسه در حال باز شدن است. در این زمان کمربند‌های ایمنی نیز قفل شده‌اند تا از حرکت بیشتر افراد داخل خودرو جلوگیری کنند. 40 میلی‌ثانیه بعد از برخورد اولیه، کیسه هوا با سرعتی در حدود 400 کیلومتر در ساعت باد شده و از حرکت بیشتر سرنشینان به سمت جلو خودداری می‌کند. پس از دریافت ضربه ناشی از تصادف، در حدود 120 میلی‌ثانیه بعد راننده دوباره به خاطر کشش کمربند‌ها به عقب بر‌می‌گردد و همزمان با آن، گاز داخل ایربگ‌ها نیز در حال تخلیه شدن از روزنه‌های پیش‌بینی شده در آن است.

قسمت‌های اساسی کیسه هوا
ایربگ‌ها از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند اما دارای 3 قسمت اصلی هستند؛ یکی از این بخش‌ها، کیسه هواست که در مکان‌های مختلفی در خودرو تعبیه می‌شود. این کیسه از یک پارچه نایلونی با سوراخ‌های ریز ساخته می‌شود و همان چیزی است که همه ما آن را دیده‌ایم و می‌شناسیم. همین کیسه است که همانند مانع، از برخورد سر و بدن سرنشینان به اطراف جلوگیری می‌کند. سنسور‌ها یکی دیگر از بخش‌های مهم در سامانه ایربگ‌ها هستند. سنسور‌ها در بخش‌های مختلفی تعبیه می‌شوند تا در صورت تشخیص خطر، اقدام به فعال کردن کیسه‌ها کنند. معمولا سنسور‌ها اگر تشخیص دهند که شدت تصادف برابر یا بیشتر از میزان تصادف با یک دیوار بتنی یا آجری با سرعت 16 تا 24 کیلومتر در ساعت است، دستور فعال شدن ایربگ‌ها را می‌دهند. البته این میزان ممکن است در برخی خودرو‌ها متفاوت باشد و همچنین با پیشرفت علم طراحی خودرو و سیستم‌های جاذب انرژی در بدنه و شاسی خودرو‌ها، ممکن است حسگر‌ها در سرعت بالاتری دستور فعالیت را صادر کنند. همچنین سنسور‌های دیگری به نام سنسور‌های غلتشی وظیفه دارند تا در صورت چپ شدن خودرو، اقدام به ارسال دستور کنند. ضمن اینکه سنسور‌ها در زمان خاموش بودن خودرو، فعالیتی ندارند. بخش فعال‌کننده و بادکننده کیسه،
inflation system نام دارد که با ترکیب دو گاز مختلف با هم، باعث می‌شود تا گاز نیتروژن تولید شده و به داخل کیسه دمیده شود و در نتیجه این فعل و انفعال، کیسه هوا به سرعت باد می‌شود. بعد از فعال شدن ایربگ، نیتروژن از سوراخ‌های ریز کیسه خارج می‌شود و پودر تالک یا نشاسته ذرت که درون کیسه وجود دارد، فضای اتاق را کمی پر می‌کند. این پودر به منظور جلوگیری از چسبیدن لایه‌های کیسه روی هم و همچنین تازه ماندن و نرم بودن کیسه درون آن قرار می‌گیرد.

یک نکته در مورد ایربگ‌ها
بسیار از برخورد‌ها از ناحیه عقب یا جلو صورت می‌گیرد و این در حالی است که برخورد‌های جانبی به‌مراتب آسیب‌های بیشتری به سرنشینان وارد می‌کند. به همین خاطر در خودرو‌ها علاوه بر ایربگ‌های روبه‌روی سر افراد، معمولا ایربگ‌های زانو برای سرنشینان جلو و همچنین ایربگ‌های جانبی یا پرده‌ای نیز قرار داده می‌شود. این ایربگ‌ها معمولا در ستون‌ها و یا پهلوی صندلی‌ها قرار دارد که مثل همیشه با علامت ایربگ، نشان SRS و یا دوخت خاصی نشان داده می‌شود. برخورد از پهلو به خاطر احتمال برخورد سر با ستون‌های جانبی و همچنین ضعیف‌تر بودن خودرو در این قسمت‌ها نسبت به جلو و عقب اتاق، خطرناک‌تر و کشنده‌تر است و به همین خاطر امروزه یکی از مهم‌ترین فاکتور‌ها در تست‌های ایمنی خودرو‌ها، تست برخورد از پهلوست. ایربگ‌های جانبی یا پرده‌ای نیز به همین خاطر در خودرو‌ها تعبیه می‌شوند. نکته مهم دیگر مربوط به نحوه برخورد با ایربگ‌هاست. اگر سر انسان در فاصله مناسبی از ایربگ‌ها نباشد، می‌تواند هم در کارکرد آن اثر منفی بگذارد و هم باعث آسیب‌دیدن سرنشین شود. به همین خاطر است که همیشه گفته می‌شود روی صندلی‌ها به شکل درست و استاندارد قرار بگیریم. همچنین با توجه به شدت عمل کیسه‌های هوا، معمولا نشستن افراد زیر 12 سال روی صندلی‌های جلو ممنوع است؛ چراکه شدت عمل کیسه هوا می‌تواند به بافت‌ها و استخوان‌های نازک و ضعیف‌تر کودکان آسیب جدی وارد کند و حتی باعث مرگ آنها شود. امروزه برای جلوگیری از این اتفاق ناخوشایند، ایربگ‌های پیشرفته‌تر به نحوی ساخته می‌شوند که با توجه به وزن فرد قرار گرفته روی صندلی شدت عمل نشان می‌دهند. البته گفته می‌شود که دکمه خاموش کردن ایربگ برای سرنشین نیز به همین منظور تعبیه می‌شود که تفکری نسبتا نادرست است و این دکمه به منظور جلوگیری از فعال‌شدن ایربگ در زمانی که شخصی روی صندلی قرار ندارد، بوده تا از هزینه‌های شارژ مجدد ایربگ که معمولا زیاد است، کاسته شود.