به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» به نقل از ایسنا، داستان ورود یک دستگاه اتومبیل «تویوتا لندکروز» به ایران با هدف رسیدن
به «چغازنبیل» از آنجا آغاز شد که در نوامبر سال 1997 یونسکو،‌ دولت ژاپن و
سازمان میراث فرهنگی ایران با یکدیگر تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردند تا
براساس آن، یکسری تسهیلات و تجهیزات از جمله دوربین مهندسی، تخته طراحی،
داربست، دوربین عکاسی، ‌بالابر، ژنراتور قابل حمل، رایانه با تجهیزات کامل،
دستگاه فکس‌، دستگاه کپی، کتاب با هزینه‌ی تقریبی 62 هزار دلار و کمک مالی
در فاز نخست به مبلغ 276 هزار دلار و در فاز دوم 224 هزار دلار به‌عنوان
کمک‌هزینه به ایران داده شوند. براساس یکی از بندهای این توافق‌نامه،
انتقال یک دستگاه اتومبیل تویوتا لندکروز نیز به قیمت 25 هزار دلار تصویب
شود.

در تفاهم‌نامه‌ی سه‌جانبه‌ی یادشده آمده است: «دبیرکل یونسکو مسوولیت دارد
سرمایه‌هایی را از اعضای سازمان‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف
انجام فعالیت‌های خاصی که در راستای اهداف و سیاست‌های این سازمان (یونسکو)
است، دریافت کند تا بتواند در جهت چنین اهدافی، این سرمایه‌ها را مطابق با
سیاست‌های سازمان یونسکو استفاده کند. بنابراین براساس توافقات صورت‌گرفته
یونسکو با صندوق امانی دولت ژاپن، برای حفظ میراث جهانی دنیا، سرمایه‌ای
را فراهم کند تا یونسکو قادر باشد، دولت ایران را برای اجرای پروژه‌ی شرح
داده‌شده (چغازنبیل) حمایت و همراهی کند.»

این امکانات براساس اسناد موجود، دو سال بعد، یعنی در آذرماه 1377 به ایران
رسیدند و در اختیار پایگاه چغازنبیل قرار گرفتند، به‌جز یک دستگاه اتومبیل
تویوتا لندکروز!

به گفته‌ی امین اموال اداری پایگاه‌های میراث جهانی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - علیرضا پایدار - این ماشین پس از گذشت 15 سال هنوز به چغازنبیل نرسیده است.

از سوی دیگر، اعتماد یونسکو به ایران در حدی بود که صندوق امانی دولت ژاپن
در 17 نوامبر 2003 (26 آبان 1381) برخی قطعات یدکی این ماشین را به طور
رایگان به ایران اهدا کرد. همچنین در دوم جولای سال 2007 (11 تیرماه 1386)
آن ماشین با هدف انجام تعمیرات به دفتر یونسکو در تهران تحویل داده شد و
هشت روز بعد و پس از انجام تعمیراتی شامل برطرف کردن خط خوردگیِ در عقب سمت
راست ماشین، سنگ‌خوردگی شیشه‌ی هر دو چراغ جلو، تنظیم سپر عقب، تعمیر
نخستین پله‌ی نردبان عقب برای دسترسی به سقف و شیشه‌ی در سمت چپ، این
اتومبیل دوباره به سازمان میراث فرهنگی بازگردانده ود.

در نامه‌ای که پس از شش روز، یعنی در هشتم جولای 2008، «جونکو تانیگوچی» - سرپرست وقت دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران -
برای بازگرداندن ماشین به مدیر وقت پروژه‌ی چغازنبیل - محمدحسن طالبیان -
می‌فرستد، اعلام می‌کند که «یونسکو از محل بودجه‌ی تخصیص‌یافته در پروژه‌ی
صندوق ژاپن نسبت به تعمیر خودرو اقدام کرده است. همچنین حسب توافق رسمی
دولت اعطا کننده (ژاپن)، یونسکو و دولت ایران،‌ باید علائم و نشان‌های
ضروری روی خودرو درج شود. همچنین پس از انجام تعمیرات لازم، یونسکو رسما
خودرو را به وی به‌عنوان مدیر پروژه‌ی «چغازنبیل» برای استفاده انحصاری در
محل پروژه چغازنبیل تحویل دهد.»

به گزارش ایسنا، با توجه به این‌که پس از ارائه شدن این نامه به سازمان
میراث فرهنگی،‌ باز هم سازمان میراث فرهنگی تعهد خود را در قبال تحویل دادن
اتومبیل یادشده به پایگاه میراث جهانی چغازنبیل انجام نداد، این‌بار
نماینده و رییس وقت دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران - عابدین صالح - نامه‌ای را خطاب به رییس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - اسفندیار رحیم‌مشایی - نوشت.

در آن نامه که عنوان آن «صندوق امانی ژاپن نزد یونسکو برای حفاظت میراث
فرهنگی جهانی پروژه چغازنبیل مرحله‌ی اول» بود، نخست به تعهداتی اشاره شده
که ایران موظف به انجام دادن آن‌ها در زمان امضای تفاهم‌نامه با یونسکو و
دولت ژاپن بود و در ادامه نیز به این موضوع پرداخته شده که برخلاف شرایط
طرح عملیاتی، سند خودروی تویوتا لندکروز به نام سازمان میراث فرهنگی صادر
شده است. علاوه بر این،‌ خودروی یادشده هرگز توسط آقای عبدالرسول وطن‌دوست -
مدیر پروژه در آن زمان - به محل پروژه در چغازنبیل فرستاده نشد.

در ادامه به این مطلب اشاره شده است که «دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران که
در سال 2003 تأسیس شد، از سال 2004 با مسوولان یونسکو تماس گرفت تا خودرو
به محل پروژه بازگردانده شود، اما با کمال تأسف علی‌رغم این مشاوره‌ها، این
خودرو از زمان ورود به ایران در محل پروژه مورد استفاده قرار نگرفته است.»

صالح در ادامه‌ی نامه‌ی خود خطاب به رحیم‌مشایی علاوه بر یادآوری تعمیر
ماشین در ژوئیه 2007 توسط یونسکو آورده است: «به این وسیله تقاضا دارد،
دستور فرمایند مطابق طرح عملیاتی، سند خودرو را از سازمان به دفتر منطقه‌ای
یونسکو در تهران اتنقال دهند. قویا توصیه می‌شود که انتقال این خودرو تا
قبل جلسه‌ی سه طرفه‌ی بازبینی که قرار است در پایان مرحله‌ی دوم یعنی ماه
دسامبر 2007 انجام شود، که در آن نمایندگان ایران، دولت اهداکننده (ژاپن) و
یونسکو به ارزیابی ویژه خواهند پرداخت.»

با این وجود، همچنان این ماشین در تهران ماند و حتی مدتی به‌دلیل نداشتن
پلاک رسمی جدیدی که در سال 1388 تهیه‌ی‌ آن اجباری شد، در سعدآباد تردد
کرد، تا قائم‌مقام وقت سازمان در امور بین‌الملل - شهباز یزدانی - موفق شد
تا گرفتن تأییدیه‌ی اهدایی بودن ماشین، پلاک جدیدی برای آن بگیرد؛ اما پس
از گرفتن پلاک جدید،‌ این تویوتا لندکروز همچنان در تهران و در حیاط
ساختمان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پارک ماند.

امین اموال اداری پایگاه‌های میراث جهانی سازمان میراث فرهنگی
درباره‌ی تلاش‌هایی که تا کنون برای فرستادن این ماشین به «چغازنبیل» انجام
داده است، به خبرنگار ایسنا توضیح داد: با آمدن محمدعلی نجفی به‌عنوان
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ‌درباره‌ی وضعیت این ماشین
با قائم‌مقام وقت سازمان - مهدی حجت - صحبت کرد و او نیز اعلام کرد که این
ماشین وقف پایگاه چغازنبیل است و باید از یونسکو اجازه بگیریم و در صورت
امکان، از این ماشین برای پایگاه‌های جهانی در سطح کشور استفاده کنیم؛ ولی
در صورت مخالفت یونسکو باید هرچه سریع‌تر ماشین به چغازنبیل فرستاده شود؛
اما متأسفانه با استعفای نجفی و رفتن حجت از سازمان، هیچ اتفاقی رخ نداد.

به گزارش ایسنا، در جدیدترین اتفاق، این‌بار مدیرکل حوزه‌ی ریاست سازمان میراث فرهنگی - علیرضا تابش -
در نامه‌ای خطاب به معاون توسعه‌ی مدیریت سازمان میراث فرهنگی - سمیع‌الله
حسینی مکارم - نوشت: «حسب نیاز، مقرر است خودروی لندکروز پایگاه چغازنبیل
برای تردد ریاست محترم سازمان در اختیار این حوزه قرار داده شود.»

در این نامه که مهر «فوری» هم روی آن خورده، مطرح شده است که باید پلاک
قرمز اتومبیل به پلاک شخصی تبدیل شود، بلندگو و آژیر روی ماشین نصب شود،
آرم روی درهای خودرو پاک شود. روکش‌های جدید برای صندلی‌های جلو و عقب نصب
شود و همچنین مواردی که به تعمیر یا تعویض نیاز دارند، انجام شوند.

در این شرایط، یادآوری چند بند از تفاهم‌نامه‌ی بسته‌شده بین سه ضلع سازمان
میراث فرهنگی، یونسکو و دولت ژاپن برای مدیران کنونی سازمان میراث فرهنگی و
گردشگری ضروری به‌نظر می‌رسد.

براساس بند 3 ماده‌ی 2 این تفاهم‌نامه «هرگونه کمک مالی که از یونسکو به
دولت‌ها واگذار شود، در صورتی‌ که مطابق با اهداف از پیش تعیین‌شده‌ی
پروژه‌ی مورد نظر تخصیص نگیرد، همراه با هرگونه تسهیلاتی باید به صندوق
امانی یونسکو - ژاپن بازگردانده شود.»

همچنین در بند 1 ماده‌ی 4 تفاهم‌نامه آمده است: «هرگونه تجهیزات و مواد
فراهم‌شده برای انجام طرح سازمان (یونسکو) باید منحصرا در جهت انجام پروژه
استفاده شود. در پایان پروژه نیز یونسکو به همراه مقامات ژاپنی درباره‌ی
انتقال این تجهیزات تصمیمیم می‌گیرند.»

اما با توجه به این‌که تعهدات مورد نظر برای استفاده‌ی مناسب از تویوتا
لندکروز تا کنون اجرایی نشده است، این سوال پیش می‌آید که آیا این ماشین
وقفی قرار نیست در این دولت هم به مقصدش، یعنی پایگاه میراث جهانی
«چغازنبیل» برسد؟ همچنین چرا این ماشین در تهران پابند شده و آیا با انتصاب
محمدحسن طالبیان به‌عنوان معاون میراث فرهنگی کشور می‌توان امیدوار بود که
این اتومبیل در جاده‌ی اصلی‌اش بیفتد؟