عصر خودرو : سیستم جعبهدنده دستی یا گیربکس دستی کنونی اختراع شخص «لویی رنو» موسس فرانسوی کمپانی «رنو» بود و برای نخستینبار در سال ۱۹۰۱ میلادی توسط این فرد به صنعت نوپای خودرو در ابتدای قرن بیستم معرفی شد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، این گیربکس ساده اولیه که دارای 2 دنده بود، بیش از 100سال مورد بهینهسازی قرار گرفت و امروز گیربکسهای دستی 7 سرعته جدید ساخت کمپانی «زد.اف» آلمان در خودروهای اسپرت کمپانی «بی.ام.و» و «پورشه» استفاده میشود. در کشور امریکا نیز در دهه 30 و 40 میلادی تلاشهای گستردهای برای تولید گیربکسهای اتوماتیک با هدف تعویض دنده به صورت خودکار و بدون دخالت راننده انجام شد که منجربه تولید و بکارگیری نمونههای اولیه این نوع گیربکسها در اواخر دهه 40 تا اواسط دهه 50 میلادی روی خودروهای لوکس امریکایی شد. این گیربکسهای بزرگ و سنگین مسیر بهبود خود را طی کرده و در دهه 70 میلادی توسط شرکت «جنرال موتورز ایران» (پارسخودرو کنونی) برای نخستین بار در کشور و پیشروتر از بسیاری از کشورهای دنیا در آن زمان بهصورت گستردهای روی خودروهای تولید این شرکت نصب و به بازار داخلی عرضه شد که پیشرفتهترین آن گیربکس اتوماتیک 3 سرعته «تیاچدی»400 متعلق به لوکسترین خودرو کشور تا امروز یعنی «کادیلاک سویل ایران» است.
در این بین، نسل جدیدتر گیربکسهای اتوماتیک نمونههای مجهز به کنترل الکترونیکی و «ایسییو» بود و پس از آن تعداد دندههای گیربکسهای اتوماتیک افزایش یافت. بهطوری که نمونههای 7 و 8 سرعته آن روی خودروهای وارداتی «بنز» و «بی.ام.و» هماکنون در بازار داخلی وجود دارد و نمونههای 9 و 10 سرعته توسط کمپانی «کرایسلر» و «هیوندایی» در آستانه عرضه به بازارهای جهانی است. با این حال برخلاف روند یادشده متاسفانه در سالهای اخیر بهجز «نیسان تیانا» تولید شرکت «پارسخودرو» در سایر خودروهای ساخت داخل، علاوه بر کمبود مدلهای اتوماتیک از نسل قدیم و مدلهای 4 سرعته، در ساخت این گیربکسها از فناوری 2 تا 3 دهه گذشته استفاده شده است که ضمن کاهش بازدهی خودرو باعث افزایش سوخت از 1 تا 2 لیتر در 100کیلومتر و افزایش آلایندگی نسبت به نمونههای دستی این خودروها شده است. خوشبختانه با شناخت این کاستی، مرکز تحقیقات گیربکس «ایرانخودرو» با همکاری شرکت «چرخشگر» (شریک تجاری شرکت بزرگ«زد.اف» آلمان) تاسیس و با هدف تولید گیربکسهای اتوماتیک پیشرفته 6 سرعته و بالاتر شروع بهکار کرده است. گیربکس اتوماتیک هدفگذاری شده این شرکت از نسل گیربکسهای پیشرفته «دیسیتی» یا 2 کلاچه است که نشانگر آیندهنگری و تشخیص بهجای نیاز بازار داخلی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن بهعنوان سیاستگذار کلی صنعت کشور است. همچنین توجه تمامی متولیان این تصمیم شایسته، ازجمله هاشم یکهزارع، مدیرعامل شرکت ایرانخودرو و حسین فارسیانی، معاون مرکز تحقیقات ایرانخودرو به خاطر پرداختن به این موضوع مهم قابلستودن است.